Bədən çəkisini necə sabit saxlamaq olar?

Sağlam çəkiyə sahib olmaq həm həyat keyfiyyətimizi yaxşılaşdıra, həm də daha uzun yaşamağa kömək edə bilər. Sağlam bədən çəkisini sabit saxlamaqla həm hərəkətimizi asanlaşdıra, həm də ürəyimizi, əzələlərimizi və sümüklərimizi inkişaf etdirə bilərik. Sağlam çəkiyə sahib olan bədən diabet və ürək xəstəliklərinin inkişaf riskini azaldır.

Sadə dillə desək, çəki artımı istifadə etdiyimiz enerji miqdarından çox yeyib-içdikdə baş verir. Hansı qidadan olursa olsun, daha çox enerji (kalori) istehlak etmək kilo almağa səbəb olur. Bununla belə, genetika, tibbi vəziyyətlər, dərmanlar, sosial-iqtisadi vəziyyət bədən ölçülərini təyin etməkdə rol oynayır. Fərqli insanlar eyni yeməyi yeyə və eyni fiziki fəaliyyət göstərə bilər, lakin fərqli bədən ölçülərində ola bilərlər.

Bədən ölçüsü sağlamlığın yalnız bir göstəricisidir. Bədən çəkisini sabit saxlamaq üçün pəhrizə başlayarkən aşağıdakılara riayət etmək lazımdır:

• Bol tərəvəz və meyvə yemək,
• İdmanla məşğul olmaq,
• Yuxu rejiminə riayət etmək,
• Siqaret və alkoqollu içkilərdən uzaqlaşmaq,

Bəs sağlam çəki nədir?

Bədənin çəki vəziyyətinin ölçülməsi üsullarından biri bədən kütləvi indeksidir (BMI). İndeksə görə çəki və boy ölçüləri uyğun olmalıdır.

Kilo itkisinin təhlükəsiz dərəcəsi nədir?

Həftədə 0,5 kq - 1 kq arasında çəki itirmək təhlükəsiz və davamlı hesab olunur. Çəki itirməyin təhlükəli olduğu müəyyən şərtlər də var. Xərçəng, böyrək çatışmazlığı kimi xəstəliklər, yemək pozğunluğu və s. heç pəhriz saxlamadan çəki itkisinə səbəb ola bilər. Bu zaman həkimə müraciət edilməli və sürətli çəki itkisinin səbəbləri araşdırılmalıdır.

Çox aşağı karbohidratlı pəhrizlər ilkin olaraq sürətli kilo itkisi ilə nəticələnə bilər. Bəzən diyetlər lif, vitamin və minerallarla zəngin olmadığından orqanizm qidalanma baxımından risklə üzləşə bilər.

Davamlı çəki itirmək üçün məsləhətlər

Tərəvəz və meyvələr

Tərəvəzlərin kalorisi çox azdır, mədəni doyuran çoxlu lifə malikdir. Onlar həmçinin bədənin sevdiyi vitaminlər və minerallarla zəngindir!

Gündə ən az 5 porsiya tərəvəz yeməyi hədəfləmək lazımdır.

Meyvə orqanizmi vitaminlər, minerallar və liflə təmin edir. Meyvə bizə daha çox enerji (kalori) verir (əsasən karbohidratlardan). Gündə ən azı 2 ədəd meyvə yemək mütləq lazımdır.

Zülal

Hər yeməyə zülal daxil etmək daha uzun müddət toxluq hissini saxlamağa kömək edir və idman zamanı əzələ kütləsinin itkisini azaltmağa kömək edir.

Zülalla zəngin qidalara ət, toyuq, balıq, az yağlı pendir, yumurta, süd, qatıq, tofu, paxlalılar (noxud, lobya, mərcimək və s.) daxildir.

Karbohidratlar

Tam taxıl və yüksək lifli qidalar karbohidratlar baxımından önəmlidir. O, bağırsaq sağlamlığını, ümumi sağlamlığı və enerji səviyyələrini dəstəkləyir.

Yağ

Yağ pəhrizin vacib bir hissəsidir və eyni zamanda adamı tox hiss etməyə kömək edir. Orqanizmi zülal və karbohidratlarla müqayisədə yağ daha çox enerji təmin edir.

Sabit çəkiyə sahib olmaq üçün sağlam qidalanma önəmlidir. Sağlam qidalanma özünün də əsas şərtləri var. Onlardan biri də istənilən yeməyi yavaş-yavaş yeməkdir. Çünki beyinlə mədə arasında rabitə 20 dəqiqə ərzində yaranır.

Çəkinizi normal diapazonda saxlamaq sağlam yaşlanmanın vacib hissəsidir. Həyatın digər mərhələlərində olduğu kimi, yaşlı yetkinlərdə yüksək bədən kütləsi indeksi (BMI) sağlamlıq problemlərinin inkişaf ehtimalını artıra bilər. Bunlara ürək xəstəlikləri, yüksək qan təzyiqi, insult və diabet daxildir. Arıqlamaq və ya sağlam çəki saxlamaq bu riskləri azaltmağa kömək edə bilər.

Çəkinin az olması sağlamlıq problemlərinin yaranma şansını artırır. Çünki artıq çəki bir çox xəstəliklərə təkan verir. Əgər aşağı BMI varsa, osteoporoz və anemiya kimi tibbi problemləri inkişaf etdirmək ehtimalı daha yüksək ola bilər və xəstəlik və ya infeksiyadan sağalmaq daha çətin ola bilər.

L-karnitin nədir?

L-karnitin əlavələri yağ yandırıcı kimi fəaliyyət göstərir. O, kilo itkisini dəstəkləməkdə və enerji səviyyələrini artırmaqda aktiv rol oynayır.

Yemək üçün aclıq hissini azaltmaq da yağ yandırma və arıqlama baxımından L-karnitinin faydaları arasındadır. Bədənin yağ yandırması üçün lazımlı şərtləri təmin edən L-karnitin maddələr mübadiləsinə təsiri sayəsində məşq və idman fəaliyyətlərində də performansı artıra bilir.

Yağları bədən tərəfindən enerji kimi istifadə edir, bununla da çəki itirməyi asanlaşdırır.

Karbohidratlarla birlikdə istehlak edilməsi tövsiyə edilən L-karnitin qan şəkərini balanslaşdırmağa kömək edir.